De Oversteek
“De Oversteek”, het waargebeurde verhaal over een noodlottige reis. Vijf mannen en een vrouw leiden schipbreuk op de oceaan. Als de situatie bedreigend wordt moeten ze allemaal constateren dat ze niet de persoon zijn die ze dachten dat ze waren. Over vechten, bevriezen of vluchten in ontwrichtende situaties. Naar het verhaal van Robi Dattatreya geschreven door Jeroen Siebelink.
Recensies
Tik, ploef. Het begint met deze repeterende geluidjes bij een van de roerlagers, het eindigt een paar dagen later met een noodoproep en het achterlaten van het schip, midden op de Atlantische Oceaan. In De Oversteek maken we kennis met Marcus die een onervaren bemanning ronselt om zijn net gekochte zeiljacht uit de VS over te varen naar Nederland. Marcus heeft groot vertrouwen in zijn eigen schipperskwaliteiten en in het aluminium Ron Holland-ontwerp. Zijn vaste zeilmaat gaat mee, de anderen leren ze onderweg wel zeilen. De Oversteek is een spannend én waargebeurd verhaal over de gevaarlijke mix van optimisme en koppigheid en hoe mensen reageren in een crisis. Vechten, vluchten of bevriezen, alle instincten komen voorbij in de 45-voets aluminimum snelkookpan die ronddobbert terwijl het wachten is totdat het roer eronderuit valt en het schip vol zal lopen. Het is een geluk dat ze het allemaal na kunnen vertellen. Schrijven en journalist Jeroen Siebelink tekende het huiveringwekkende verhaal op.
Schipbreuk
Schipbreuk is van aller tijden. Schipbreukelingen zijn op zichzelf aangewezen om te overleven.
Bij de ramp met de HMS Birkenhead in 1852 gold voor het eerst het credo is het vrouwen en kinderen eerst". Er bleken onvoldoende plekken in de reddingsboten te zijn en door koelbloedig optreden lieten de soldaten en officieren de vrouwen en kinderen voor gaan. Uiteindelijk hebben 450 van de 643 opvarenden de ramp niet overleefd.
Pas na de ramp met de Titanic, waar ook te weinig reddingboten waren, hebben landen de veiligheidseisen voor schepen serieus opgepakt en voortdurend aangescherpt.
Maar hoeveel reddingsboten er ook beschikbaar zijn, uiteindelijk gaat het om wat de opvarenden doen. Hoe reageren ze op de ontwrichtende situatie en de stress? Vechten ze, bevriezen ze of willen ze vluchten?
Sewol (2014)
In 2014 maakte de Zuid Koreaanse veerboot Sewol een scherpe uitwijkmanoeuvre, waardoor water langs de voorklep kwam en de lading op het autodek begon te schuiven. Na vijf minuten wist de kapitein hoe groot de problemen waren. Na drie kwartier ontkenning vluchtte hij van boord. Zonder hem kwam de evacuatie op gang. Bijna tachtig procent van de overlevenden, werden na zijn vertrek in veiligheid gebracht. De ramp kostte 304 mensen het leven. De kapitein werd veroordeeld. Het handelen van passagiers en bemanningsleden heeft volgens officiële rapporten 120 tot 140 opvarenden het leven gered.
Costa Concordia (2012)
Nadat de kapitein van de Costa Concordia wist dat zijn cruiseschip water maakte, heeft de kapitein, anderhalf uur gewacht met de evacuatie. Dit ondanks herhaaldelijk aandringen van de kustwacht om de passagiers van boord te laten gaan. Het schip maakte steeds meer slagzij, waardoor ontruiming steeds moeilijker werd. Uiteindelijk vluchtte de kapitein van boord voordat zijn passagiers in veiligheid waren gebracht. Het bevriezen van de kapitein en het uitstel van de evacuatie heeft uiteindelijk geleid tot 32 doden en vermisten.
MTS Oceanos (1991)
De MTS Oceanos zonk op 3 augustus 1991 door een lek in de machinekamer. Het lek ontstond door een storm en door de ruwe zee. Tijdens het zinken van het schip verliet de kapitein, Yiannis Avranas, vroegtijdig het schip en liet de passagiers achter. De evacuatie werd begeleid door orkestleden en personeel van het animatieteam. Ondanks het feit dat de kapitein het zinkende schip achterliet, zijn er geen slachtoffers gevallen. De opvarenden werden in veiligheid gebracht door reddingsboten, helikopters en een Nederlands containerschip. De kapitein werd aangeklaagd voor nalatigheid. Zijn verdediging bestond eruit dat hij het schip vroegtijdig verliet om de reddingsactie te regelen vanuit een helikopter.
Vechten, bevriezen of vluchten
Niet alleen op zee gaat het om vechten, bevriezen of vluchten, ook in het dagelijkse leven gaat het om handelen bij disrupties en ontwrichtende situaties. Volgens schattingen vecht vijftien procent van de mensen, tachtig procent bevriest en vijf procent vlucht. Interessant is dat de vijftien procent die handelt en mensenlevens redt, door de omgeving worden aangemerkt als held, terwijl zij zelf doorgaans reageren met: 'Ik deed wat ik moest doen'. Het maakt niet uit hoeveel levens ze gered hebben of hoeveel gevaar ze zelf gelopen hebben.
In beroepen waar correct handelen in stressvolle situaties noodzakelijk is om levens te redden, nemen men het gevaar van bevriezen als uitgangspunt. Of het nu om de politie, brandweer, leger of piloten gaat, trainen op stressvolle situaties is een essentieel onderdeel van hun werk. Alleen door te trainen en gedrag te automatiseren, kun je voorkomen dat mensen bevriezen.
"Either you sit down and you die, or you get up and you die. It was really nothing more then that,". Reactie van Chris Norman (62) in een interview. Chris hielp een terrorist te ontwapenen die probeerde een bloedbad aan te richten in de TGV nabij Brussel.
"We deden wat je volgens mij als mens zou doen.”, "Ik vind mezelf geen held” Reactie van heren van de groenvoorziening in Heerhugowaard die een vrouw ontzetten die werd aangevallen door een man met een pistool en een mes.
In het bedrijfsleven zijn vele grote en kleine voorbeelden bekend van ondernemingen die zich hebben laten overvallen door de exponentiele groei van disruptive ontwikkelingen. De enige verdediging tegen een disruptive ontwikkeling is handelen en besluiten nemen. Afwachten of nog maar een extra rapport opvragen is een vorm van bevriezen en ontkennen. Bekende voorbeelden van ondernemingen die zich hebben laten overvallen door de exponentiele groei van disruptive ontwikkelingen zijn:
Hoewel Kodak in 1972 als eerste testen deed met digitale fotografie, werd zij 25 jaar later van de kaart geveegd door deze ontwikkeling.
Nokia bracht als eerste telefoons op de markt met email en touch-sceens . Toch heeft ze zich laten overrompelen door de 'nieuwkomer' Apple met de iPhone.
Alle telecom operators hebben de snelle opkomst van WhatsApp enorm onderschat. Hoewel SMS-verkeer een belangrijke pijler was van het verdienmodel van de operators en in de tijd dat Blackberry messenger populariteit aan het winnen was, kon het toch gebeuren dat WhatsApp het SMS-verkeer in korte tijd heeft geminimaliseerd.
Lezingen
Met plezier wil Robi Dattatreya als zeiler en ondernemer zijn ervaringen delen over zijn schipbreuk op de oceaan, de exponentiele verslechtering van het schip en de manier waarop de rest van de bemanning hierop reageert. Tot op het laatste moment heeft Robi foto’s gemaakt, die hij gebruikt tijdens de presentatie. De presentatie is interactief en boeit zeilers en niet-zeilers. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Robi Dattatreya op info@ts.eu
De Oversteek kopen
Het boek is beschikbaar bij de boekhandel of u kunt het direct bestellen bij een van de onderstaande web winkels door op het logo te klikken.